-
Het nieuwe coronavirus veroorzaakt een ziekte van de luchtwegen.
-
Het verspreidt zich normaal gesproken via kleine druppeltjes die door het hoesten of niezen van een besmette persoon in de lucht terechtkomen.
-
Het coronavirus kan in de lucht een paar uur ‘overleven’ en nog langer op bepaalde oppervlaktes.
-
Nieuw onderzoek suggereert dat de levensduur van het virus op oppervlaktes buiten het lichaam tussen de drie uur en drie dagen ligt, afhankelijk van het materiaal.
Het nieuwe coronavirus is een ziekte van de luchtwegen, wat betekent dat het zich doorgaans verspreidt via kleine druppeltjes in de lucht. Als een besmette persoon hoest of niest, kunnen er kleine druppeltjes met virusdeeltjes op de neus of mond van een ander terechtkomen of ingeademd worden.
Maar je kan soms ook het coronavirus krijgen als je een oppervlakte of een voorwerp waarop virusdeeltjes zitten aanraakt en vervolgens je mond, neus of ogen aanraakt. De levensduur van een virus buiten het lichaam hangt af van talloze factoren, zoals de temperatuur van de omgeving en de luchtvochtigheid. Bij oppervlakten speelt ook het materiaal een rol.
Afgelopen dinsdag publiceerde het New England Journal of Medicine een studie die suggereert dat het virus tot vier uur op koper zou kunnen leven, tot een dag op karton en tot drie dagen op plastic en roestvrij staal.
Het coronavirus kan volgens de auteurs ook tot drie uur in de lucht blijven ‘leven’. Leven betekent in dit geval dat het virus zich nog kan vermenigvuldigen in de cellen van een mens of dier.
Overigens betwijfelen collega-wetenschappers de levensduur van drie uur in de lucht, schreef Al Jazeera. De onderzoekers gebruikten een vernevelaar om het virus te verspreiden en de vraag is of daarmee menselijk hoesten en niezen correct wordt gesimuleerd.
Hoelang kan het coronavirus op een oppervlakte overleven?
De onderzoekers vergeleken de levensduur van het nieuwe coronavirus op oppervlaktes met dat van het SARS-coronavirus, in een kamer met een temperatuur van 21 graden Celsius en 40 procent luchtvochtigheid.
Ze concludeerden dat beide coronavirussen het langst leefden op roestvrij staal en polypropyleen, een soort plastic dat overal voor wordt gebruikt, van Tupperware tot speelgoed. Beide virussen bleven tot drie dagen leven op plastic, en het nieuwe coronavirus leefde tot wel drie dagen op staal.
Het bleek dat het nieuwe coronavirus op karton drie keer zo lang leefde als SARS: 24 uur in plaats van 8 uur.
Temperatuur en luchtvochtigheid spelen een belangrijke rol in de levensduur van een virus.
De levensduur van een SARS-virus op een stalen oppervlakte wordt met minstens de helft ingekort bij een temperatuursprong van 10 graden – van 20 tot 30 graden Celsius, toont recent onderzoek aan. Tevens toont nieuw onderzoek aan dat een toename in de luchtvochtigheidsgraad zorgt voor een afname in de verspreiding.
Bij luchtvochtigheid gaat het erom hoeveel vocht er in de lucht zit of hoe klam je huid voelt als je buiten bent. Als de relatieve luchtvochtigheid in de buurt van de 100 procent komt, verdampt zweet moeilijker in de lucht. Zo’n benauwde en broeierige omgeving maakt het moeilijk voor virussen om in de lucht te overleven en zich te verspreiden onder mensen.
Het is onwaarschijnlijk dat je het coronavirus van je Amazon-pakketje krijgt
Ondanks de levensduur van een dag op karton is het niet waarschijnlijk dat iemand het nieuwe coronavirus zou kunnen krijgen van een kartonnen doos van het type dat Amazon en Bol.com gebruiken. Dat komt omdat de vervoersomstandigheden het moeilijk maken voor het coronavirus om te overleven.
“We weten dat virussen waarschijnlijk maar een paar uur tot een paar dagen kunnen leven in de condities waarin de pakketjes terechtkomen. Hieronder vallen overgangen in temperatuur en luchtvochtigheid”, vertelt Rachel Graham, een epidemioloog aan de universiteit van North Carolina, aan Business Insider.
Sommige coronavirussen, inclusief dit nieuwe virus, hebben een virale envelop: een vette laag die de virusdeeltjes beschermt als ze van persoon tot persoon overgaan via de lucht. Maar dit omhulsel kan uitdrogen, en daardoor het virus doden.
“Het risico voor producten of verpakkingen die over een periode van dagen of weken op verschillende temperaturen verplaatst worden is zeer laag“, aldus het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention.
‘In mouw hoesten effectiefste maatregel’
Viroloog Eric van Gorp van het Erasmus Medisch Centrum zei tegen de NOS dat dit onderzoek aantoont wat we eigenlijk al wisten: dat het virus zich verspreidt via de lucht én oppervlaktes.
Medisch viroloog Mariet Veltkamp van het Leids Universitair Medisch Centrum voegt daar in hetzelfde artikel aan toe dat de belangrijkste boodschap van het onderzoek is dat het uren kan duren voordat de hoeveelheid virus vermindert. Vandaar dat we onze handen moeten wassen.
Van Gorp benadrukt wel dat verspreiding via de lucht de belangrijkste besmettingsroute is. “Ik zie mensen die de héle dag met alcohol in de weer zijn, dat is onnodig. De effectiefste maatregelen zijn afstand houden en in de binnenkant van je elleboog hoesten en niezen. Samen met het handen wassen draagt dat bij aan een goede hygiëne.”
Nederland gaat vijf weken op slot, dit zijn alle nieuwe coronamaatregelen
"De rek is er echt uit. En dan moet het griepseizoen nog komen." Rutte noemde de maatregelen heftig, maar noodzakelijk. Tijdens de toespraak was hard geschreeuw en gefluit op de achtergrond te horen. De premier haalde uit naar het gedrag van deze demonstranten. "Het is geen griepvirus zoals de activisten hierbuiten denken."
5 procent van Nederlanders beschikt over corona-antistoffen
Deze informatie werd dinsdag gedeeld door minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) in de Stand van Zakenbrief (pdf). Het RIVM laat woensdag in een reactie weten dat het hier om een tussenrapportage gaat en dat de volledige resultaten eind deze maand worden gepubliceerd.
OMT adviseert kabinet: Kerst thuis met handvol gasten, liefst uit de buurt
Daarbij spreekt het OMT de voorkeur uit om met personen aan tafel te gaan die in dezelfde regio wonen. "De verwachting is dat mensen elkaar gaan opzoeken tijdens de feestdagen", schrijven de deskundigen woensdag. Het besluit om versoepelingen door te voeren tijdens Kerst en Oud en Nieuw is volgens het OMT een politieke keuze.
Gedeeltelijke lockdown: Dit zijn vanaf donderdag de maatregelen
Het algemene advies van het kabinet is om zoveel mogelijk thuis te blijven. "Ga dus in je eentje naar de supermarkt en niet winkelen voor de lol. Vraag jezelf steeds af: moet ik echt naar buiten?", aldus premier Mark Rutte.
Rutte: druk op ziekenhuizen en verpleeghuizen nog hoog
Volgens Rutte is de druk op zowel ziekenhuizen als verpleeghuizen nog hoog. Er is wel iets van lucht in het systeem maar overal is het beeld nog altijd heel heftig. Bijvoorbeeld operaties die voor tweede of derde keer worden uitgesteld en mensen die zich maar even niet melden bij de dokter als ze een klacht hebben die niet op corona lijkt. Tegen die laatste groep mensen zeg ik: neem contact op met de huisarts bij beginnende klachten. Voor jezelf maar ook voor de druk op de zorg. Begin deze maand kwamen er dagelijks zo’n tienduizend nieuwe meldingen van positieve tests binnen bij het RIVM. Het afgelopen etmaal waren dat er 4.320. Rutte: We willen dat dit er minder dan 1.200 per dag worden. Het zal nog lang duren voor er genoeg ruimte is voor reguliere zorg.
Voorlopig geen duidelijkheid over Kerst en de jaarwisseling
De Jonge: Als besmettingen blijven dalen, hopen we dat we half december een voorzichtige tussenstap kunnen nemen voor dingen die we zo graag willen doen. Juist dit jaar hebben we tijdens de donkere dagen behoefte aan extra aandacht voor elkaar en de mensen in onze omgeving. Vooral mensen die alleen zijn en zich eenzaam voelen. En dan helpt het als de kersttafel net iets groter is.