Vrijdag is het AstraZeneca-vaccin goedgekeurd en publiceerde Janssen de resultaten van diens vaccinonderzoek. Deze twee vaccins zijn zogenaamde vectorvaccins. Ze maken gebruik van een andere techniek dan de eerste twee vaccins die zijn toegelaten tot de Europese Unie, die van Moderna en Pfizer.
Als je een vaccin maakt,wil je het immuunsysteem activeren. AstraZeneca en Janssen doen dit, net zoals Pfizer en Moderna door het lichaam zelf een klein stukje van het coronavirus te laten maken.
Hoe ze het recept voor dit stukje coronavirus afleveren, verschilt alleen. Pfizer en Moderna maken hiervoor gebruik van vetbolletjes en Janssen en AstraZeneca maken hiervoor gebruik van onschuldige verkoudheidsvirussen.
Die verkoudheidsvirussen zijn zo aangepast dat wanneer ze in je lichaam komen, ze zich niet kunnen vermenigvuldigen. Dit betekent dat deze virussen je dus niet ziek kunnen maken.
Hoe werken deze vaccins?
Aan deze verzwakte verkoudheidsvirussen wordt het recept voor een klein onderdeel van het coronavirus toegevoegd. Als het vaccin wordt ingespoten, dringen de verkoudheidsvirussen je cellen binnen. Dit is niet schadelijk; ieder virus dat een mens kan besmetten doet dit.
Het verkoudheidsvirus is zo een soort vervoersmiddel, dat kun je ook een vector noemen, om het recept voor het coronavirus in de cel af te leveren. Met dit recept kan in de cel een klein stukje van het coronavirus worden gemaakt.
Van dit kleine stukje coronavirus kan je onmogelijk COVID-19 krijgen. Het complete kookboek dat nodig zou zijn om een coronavirus mee te maken, zit namelijk niet in het vaccin.
Het kleine stukje coronavirus dat wordt aangemaakt, zorgt er wel voor dat je immuunsysteem getraind wordt. Onderdeel van deze training is de aanmaak van antistoffen. Die antistoffen kunnen ervoor zorgen dat, als je het coronavirus een keer echt tegenkomt, het snel onschadelijk kan worden gemaakt.
Zeldzame verkoudheidsvirussen nodig
Anke Huckriede, hoogleraar Vaccinologie aan het UMCG, legde eerder in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde uit dat een nadeel van vectorvaccins is dat je immuunsysteem ook kan reageren op het (onschuldige) virus in het vaccin. Als je daar afweer tegen hebt opgebouwd, omdat je al eens besmet bent geweest met dit verkoudheidsvirus, kan je immuunsysteem de prik minder effectief maken.
Het is bij dit soort inentingen dus belangrijk dat je geen virus gebruikt waartegen veel mensen al sterke afweer op hebben gebouwd. Om deze reden gebruikt AstraZeneca dus een virus dat alleen bij chimpansees voorkomt en Janssen een verkoudheidsvirus dat minder gangbaar is dan veel andere verkoudheidsvirussen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat bij het verkoudheidsvirus dat Janssen gebruikt, de bestaande afweer het vaccin waarschijnlijk gewoon z'n werk laat doen.
Hoe zit het met de bijwerkingen?
We weten dat vectorvaccins, net zoals de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna, tot kortstondige bijwerkingen als een pijnlijke arm, verhoging of vermoeidheid kunnen leiden.
Je krijgt dit soort bijwerkingen, omdat de inentingen je immuunsysteem aanzwengelen. Dit kan ervoor zorgen dat je je even minder goed voelt, maar dit is dus wel een teken dat de prik goed werkt.
Is deze techniek al eerder toegepast?
Vectorvaccins zijn relatief nieuw, maar er zijn al vectorvaccins in de Europese Unie toegelaten. Zo keurde het Europees Medicijnagentschap vorig jaar een vectorvaccin van Janssen tegen ebola goed.
De Jonge: pas beschermd als we werkend vaccin hebben
Wat betreft het vaccin zijn afspraken gemaakt met zes ontwikkelaars. De Jonge: We zullen een vaccin pas inzetten als alle testfases goed doorlopen zijn. En als uit toelating van het medicijnenagentschap blijkt dat het effectief en veilig is, dat is een absolute voorwaarde.
Rutte: coronaregels wat versoepeld, maar gedeeltelijke lockdown blijft gelden
Volgens Rutte zijn de huidige cijfers nog altijd te hoog. Er is ruimte voor verbetering, denk aan supermarkten en andere winkels en in de opvolging van het advies om thuis te werken. Daarom blijft de horeca gesloten en zijn evenementen nog altijd verboden. Vandaag bleek dat het coronavirus weer aan een opleving bezig is.
Vanaf december mag testen ook zonder klachten
De Jonge: En dat testen zonder klachten doe je op dag vijf, na het laatste contact. Tot die vijfde dag blijf je binnen. Als je op de vijfde dag negatief test, wordt de quarantaine beëindigd.
Bereidheid tot vaccineren gedaald tot 60 procent
In juni gaf nog bijna driekwart (73 procent) van de ondervraagden aan bereid te zijn zich te laten vaccineren, zodra er een vaccin beschikbaar zou zijn. In september was dat nog 65 procent en sindsdien nam de bereidwilligheid verder af, naar 60 procent in november.
Dit zijn alle nieuwe coronamaatregelen van het kabinet |03-11-2020|
Het algemene advies van het kabinet is om zoveel mogelijk thuis te blijven. "Ga dus in je eentje naar de supermarkt en niet winkelen voor de lol. Vraag jezelf steeds af: moet ik echt naar buiten?", aldus premier Mark Rutte.
Kabinet komt met nog meer extra maatregelen, dit kunnen we verwachten |03-11-2020|
De scholen in basis- en middelbaar onderwijs blijven voorlopig wel open. Ook de sportscholen hoeven de deuren niet te sluiten, maar groepslessen mogen niet meer.