Vrijdag is het AstraZeneca-vaccin goedgekeurd en publiceerde Janssen de resultaten van diens vaccinonderzoek. Deze twee vaccins zijn zogenaamde vectorvaccins. Ze maken gebruik van een andere techniek dan de eerste twee vaccins die zijn toegelaten tot de Europese Unie, die van Moderna en Pfizer.
Als je een vaccin maakt,wil je het immuunsysteem activeren. AstraZeneca en Janssen doen dit, net zoals Pfizer en Moderna door het lichaam zelf een klein stukje van het coronavirus te laten maken.
Hoe ze het recept voor dit stukje coronavirus afleveren, verschilt alleen. Pfizer en Moderna maken hiervoor gebruik van vetbolletjes en Janssen en AstraZeneca maken hiervoor gebruik van onschuldige verkoudheidsvirussen.
Die verkoudheidsvirussen zijn zo aangepast dat wanneer ze in je lichaam komen, ze zich niet kunnen vermenigvuldigen. Dit betekent dat deze virussen je dus niet ziek kunnen maken.
Hoe werken deze vaccins?
Aan deze verzwakte verkoudheidsvirussen wordt het recept voor een klein onderdeel van het coronavirus toegevoegd. Als het vaccin wordt ingespoten, dringen de verkoudheidsvirussen je cellen binnen. Dit is niet schadelijk; ieder virus dat een mens kan besmetten doet dit.
Het verkoudheidsvirus is zo een soort vervoersmiddel, dat kun je ook een vector noemen, om het recept voor het coronavirus in de cel af te leveren. Met dit recept kan in de cel een klein stukje van het coronavirus worden gemaakt.
Van dit kleine stukje coronavirus kan je onmogelijk COVID-19 krijgen. Het complete kookboek dat nodig zou zijn om een coronavirus mee te maken, zit namelijk niet in het vaccin.
Het kleine stukje coronavirus dat wordt aangemaakt, zorgt er wel voor dat je immuunsysteem getraind wordt. Onderdeel van deze training is de aanmaak van antistoffen. Die antistoffen kunnen ervoor zorgen dat, als je het coronavirus een keer echt tegenkomt, het snel onschadelijk kan worden gemaakt.
Zeldzame verkoudheidsvirussen nodig
Anke Huckriede, hoogleraar Vaccinologie aan het UMCG, legde eerder in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde uit dat een nadeel van vectorvaccins is dat je immuunsysteem ook kan reageren op het (onschuldige) virus in het vaccin. Als je daar afweer tegen hebt opgebouwd, omdat je al eens besmet bent geweest met dit verkoudheidsvirus, kan je immuunsysteem de prik minder effectief maken.
Het is bij dit soort inentingen dus belangrijk dat je geen virus gebruikt waartegen veel mensen al sterke afweer op hebben gebouwd. Om deze reden gebruikt AstraZeneca dus een virus dat alleen bij chimpansees voorkomt en Janssen een verkoudheidsvirus dat minder gangbaar is dan veel andere verkoudheidsvirussen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat bij het verkoudheidsvirus dat Janssen gebruikt, de bestaande afweer het vaccin waarschijnlijk gewoon z'n werk laat doen.
Hoe zit het met de bijwerkingen?
We weten dat vectorvaccins, net zoals de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna, tot kortstondige bijwerkingen als een pijnlijke arm, verhoging of vermoeidheid kunnen leiden.
Je krijgt dit soort bijwerkingen, omdat de inentingen je immuunsysteem aanzwengelen. Dit kan ervoor zorgen dat je je even minder goed voelt, maar dit is dus wel een teken dat de prik goed werkt.
Is deze techniek al eerder toegepast?
Vectorvaccins zijn relatief nieuw, maar er zijn al vectorvaccins in de Europese Unie toegelaten. Zo keurde het Europees Medicijnagentschap vorig jaar een vectorvaccin van Janssen tegen ebola goed.
Kabinet neemt avondklok alsnog op in coronawet
De belangrijkste adviseur van het kabinet drong er opnieuw op aan de maatregel toch in de coronawet op te nemen. Daar is uiteindelijk ook voor gekozen.
Avondklok wordt gewoon gehandhaafd, hof schort vonnis rechter op
Dinsdagochtend bepaalde de rechter in een door actiegroep Viruswaarheid aangespannen zaak dat de avondklok per direct moet worden opgeheven. De Staat tekende hoger beroep aan en vroeg het hof daarnaast in een speciale spoedprocedure de werking van dat vonnis uit te stellen. Die procedure diende vanavond. De Staat wil dat de avondklok van kracht blijft, in elk geval totdat de zaak in hoger beroep inhoudelijk aan bod is geweest. Die zitting staat vrijdag op het programma bij het Haagse hof. Een uitspraak zal een paar dagen later volgen.Het hof zei vanavond - tijdens een chaotische zitting - dat het louter gaat om een belangenafweging. Dat van Viruswaarheid is beperkt tot een aantal dagen, meent het hof, het belang van de Staat is het voorkomen van een jojo-effect. De rechter vindt het belang van de Staat daarom zwaarder wegen. ,,En nu allemaal snel naar huis”, zei ze na de uitspraak, die rond 20.30 uur was - kort voor het (wederom) ingaan van de avondklok om 21.00 uur.
Rechtbank: Kabinet moet avondklok per direct opheffen
Volgens de voorzieningenrechter in Den Haag maakt de avondklok “een vergaande inbreuk op het recht op bewegingsvrijheid en de persoonlijke levenssfeer”. Bovendien beperkt de regel “onder meer het recht op vrijheid van vergadering en betoging”.
Avondklok verlengd tot 3 maart, komende week duidelijkheid over effect
De effecten en de naleving van de maatregelen worden wekelijks bekeken. Op 23 februari zullen alle maatregelen opnieuw worden geëvalueerd. Het is mogelijk dat dan wordt besloten om de avondklok nog voor 2 maart te beëindigen.
De nieuwe regionale routekaart: in deze volgorde wil het kabinet de coronamaatregelen stap voor stap versoepelen
De oude en de nieuwe routekaart zijn niet goed met elkaar te vergelijken. Het kabinet gebruikt in de nieuwste versie andere grenzen dan voorheen. Het kabinet mikt meer dan eerder op regionale ingrepen. Of de routekaart aan duidelijkheid heeft gewonnen, is nog maar de vraag.
Dit zijn de nieuwe maatregelen die premier Rutte aankondigde op de persconferentie over de lockdown
Over een eventuele verlenging de op 23 januari invoerde avondklok is nog geen knoop doorgehakt. Als de besmettingscijfers niet weer gaan stijgen, wordt de maatregel waarschijnlijk per 10 februari opgeheven.