In ziekenhuizen door heel het land zijn minder bedden beschikbaar doordat personeel oververmoeid thuiszit. Het ziekteverzuim is in sommige regio's tot twee keer zo hoog als normaal en ziekenhuizen kijken dan ook met grote zorgen naar de oplopende besmettingscijfers.
Op de intensivecareafdelingen van bijvoorbeeld het UMCG in Groningen zit 14 procent van het personeel ziek thuis. "Normaal gesproken ligt dat tussen de 6 en 8 procent", zegt Ate van der Zee, voorzitter van het Acute Zorgnetwerk Noord Nederland.
Ook in Brabant ligt het ziekteverzuim onder verpleegkundigen grofweg twee keer zo hoog als voor de coronacrisis en dat is voor het grootste deel toe te schrijven aan oververmoeidheid.
"Het gebrek aan arbeidskracht maakt dat we niet kunnen doen wat we willen", aldus Bart Berden, bestuursvoorzitter van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg en tevens voorzitter van het Netwerk Acute Zorg Brabant.
"De rek is eruit", constateert Frank Bloemers, traumachirurg in het Amsterdam UMC en coördinator van de patiëntenspreiding in Noord-Holland en Flevoland. "Als je dan door het Vondelpark naar huis fietst en ziet dat mensen in feite geen respect hebben voor de situatie in de ziekenhuizen, dan is dat wel moeilijk."
Opschaling ic gaat in Noorden niet lukken
De ziekenhuizen in de noordelijke provincies zijn door het personeelstekort niet in staat om hun aandeel te leveren aan het opschalen van de landelijke capaciteit van de intensive cares (ic's). Afgelopen week hadden er in het hele land honderd extra ic-bedden (1.450 in totaal) beschikbaar moeten zijn.
"Het gaat ons waarschijnlijk niet lukken om die opschaling te verzorgen", aldus Van der Zee, die ook bestuursvoorzitter is van het UMCG is. "Als we vervolgens wel meer COVID-zorg moeten verlenen, zullen we nog meer reguliere zorg moeten afschalen. Uiteindelijk komt dan ook zorg in het geding, waarvan we allemaal vinden dat die niet langer dan zes weken uitgesteld mag worden"
“We doen steeds een hoog beroep op dezelfde mensen.”
Bertine Lahuis, bestuursvoorzitter Radboud UMC
In de regio Arnhem/Nijmegen kunnen ziekenhuizen nog wel de afgesproken hoeveelheden bedden leveren, "maar ook hier is de druk maximaal", vertelt Bertine Lahuis, voorzitter van de Acute Zorgregio Oost en bestuursvoorzitter van het Radboudumc in Nijmegen.
"Simpele ingrepen als liesbreukoperaties doen we al niet meer en als het aantal coronapatiënten blijft groeien, moeten we nog meer operatiekamers sluiten en kunnen we andere operaties ook niet meer doen", legt ze uit. "De extra's zijn er gewoon niet meer en we doen steeds een hoog beroep op dezelfde mensen."
Zorgen over verder afschalen reguliere zorg
Bij Berden (Brabant) leven eveneens zorgen over de niet-coronazorg die steeds verder moet worden afgeschaald. "Hartpatiënten die twee jaar geleden direct zouden worden geopereerd en nu voor de derde keer naar huis worden gestuurd. Patiënten met hersentumoren of vaatproblematiek. Er zijn nu al te veel patiënten die we niet kunnen helpen, wat we kwalijk vinden."
"Bij diverse ziekenhuizen in onze regio zijn patiënten overleden die op de wachtlijst stonden", aldus Berden. Als hij de vraag krijgt voorgelegd of de coronacrisis ook levens kost van niet-coronapatiënten reageert hij resoluut: "Absoluut."
Ziekenhuizen willen sneller vaccineren
Woensdag kwamen de elf verschillende regio's binnen het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) online bij elkaar voor overleg en daarin kwamen ze tot dezelfde conclusie die Ernst Kuipers (voorzitter LNAZ) en ic-baas Diederik Gommers al trokken: versnel het vaccinatieproces door mensen geen tweede coronavaccinaties meer te geven, maar door die prikken te gebruiken voor de eerste inenting van zestigplussers.
Over die oproep buigt de Gezondheidsraad zich momenteel. In het Verenigd Koninkrijk, waar voor die strategie is gekozen, zijn de effecten daarvan duidelijk in de ziekenhuiscijfers te zien.
Daarnaast roepen de ziekenhuisbestuurders de samenleving op om - hoe lastig wellicht ook - de coronamaatregelen na te leven. "Afstand, afstand, afstand en je aan de maatregelen houden. Hoe moeilijk soms ook", verzucht Lahuis. "Als het zo doorgaat moeten voor de meivakantie mogelijk verloven ingetrokken gaan worden. Het plezier van de één betekent dat het intrekken van het plezier van de ander."
Nederland gaat vijf weken op slot, dit zijn alle nieuwe coronamaatregelen
"De rek is er echt uit. En dan moet het griepseizoen nog komen." Rutte noemde de maatregelen heftig, maar noodzakelijk. Tijdens de toespraak was hard geschreeuw en gefluit op de achtergrond te horen. De premier haalde uit naar het gedrag van deze demonstranten. "Het is geen griepvirus zoals de activisten hierbuiten denken."
5 procent van Nederlanders beschikt over corona-antistoffen
Deze informatie werd dinsdag gedeeld door minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) in de Stand van Zakenbrief (pdf). Het RIVM laat woensdag in een reactie weten dat het hier om een tussenrapportage gaat en dat de volledige resultaten eind deze maand worden gepubliceerd.
OMT adviseert kabinet: Kerst thuis met handvol gasten, liefst uit de buurt
Daarbij spreekt het OMT de voorkeur uit om met personen aan tafel te gaan die in dezelfde regio wonen. "De verwachting is dat mensen elkaar gaan opzoeken tijdens de feestdagen", schrijven de deskundigen woensdag. Het besluit om versoepelingen door te voeren tijdens Kerst en Oud en Nieuw is volgens het OMT een politieke keuze.
Gedeeltelijke lockdown: Dit zijn vanaf donderdag de maatregelen
Het algemene advies van het kabinet is om zoveel mogelijk thuis te blijven. "Ga dus in je eentje naar de supermarkt en niet winkelen voor de lol. Vraag jezelf steeds af: moet ik echt naar buiten?", aldus premier Mark Rutte.
Rutte: druk op ziekenhuizen en verpleeghuizen nog hoog
Volgens Rutte is de druk op zowel ziekenhuizen als verpleeghuizen nog hoog. Er is wel iets van lucht in het systeem maar overal is het beeld nog altijd heel heftig. Bijvoorbeeld operaties die voor tweede of derde keer worden uitgesteld en mensen die zich maar even niet melden bij de dokter als ze een klacht hebben die niet op corona lijkt. Tegen die laatste groep mensen zeg ik: neem contact op met de huisarts bij beginnende klachten. Voor jezelf maar ook voor de druk op de zorg. Begin deze maand kwamen er dagelijks zo’n tienduizend nieuwe meldingen van positieve tests binnen bij het RIVM. Het afgelopen etmaal waren dat er 4.320. Rutte: We willen dat dit er minder dan 1.200 per dag worden. Het zal nog lang duren voor er genoeg ruimte is voor reguliere zorg.
Voorlopig geen duidelijkheid over Kerst en de jaarwisseling
De Jonge: Als besmettingen blijven dalen, hopen we dat we half december een voorzichtige tussenstap kunnen nemen voor dingen die we zo graag willen doen. Juist dit jaar hebben we tijdens de donkere dagen behoefte aan extra aandacht voor elkaar en de mensen in onze omgeving. Vooral mensen die alleen zijn en zich eenzaam voelen. En dan helpt het als de kersttafel net iets groter is.