Het kabinet heeft zijn plan gepresenteerd waarin staat hoe de samenleving na 28 april stapsgewijs weer open zou kunnen gaan. De voorlaatste fase zou op 7 juli kunnen worden bereikt, maar dan moet het risiconiveau wel weer zijn teruggebracht tot het peil 'waakzaam'. En het kabinet waarschuwt: dat hangt af van heel veel dingen, waaronder het aantal nieuwe besmettingen en de vaccinatiegraad.
Het stappenplan [.pdf] is een aanvulling op de 'routekaart' die sinds oktober rondgaat (hier de bijgewerkte versie van 2 februari). Daarin staat hoe de vier risiconiveaus (waakzaam, zorgelijk, ernstig en zeer ernstig) samenhangen met de coronamaatregelen.
Terug naar normaal
Over de beoogde laatste stap, 'terug naar normaal', worden in het openingsplan geen uitspraken gedaan. Er staat alleen dat 'op enig moment wordt besloten' tot het 'loslaten van de basismaatregelen'.
Stap 1: 28 april
De eerste stap kan worden gezet als het risiconiveau nog steeds zeer ernstig is. Het gaat om 'maatregelen met grote maatschappelijke impact': het eind van de avondklok, het versoepelen van het thuisbezoekadvies naar twee mensen per dag, het toelaten van fysiek hoger onderwijs (al op 26 april), het verruimen van de openstelling van winkels en ten slotte het toestaan van de buitenterrassen van horecabedrijven.
Volgende week dinsdag, 20 april, beoordeelt het kabinet of de eerste stap inderdaad op 28 april kan worden gezet. Minister De Jonge legde vanavond uit dat de piek van ziekenhuisopnames tijdens de derde golf van coronabesmettingen daarvoor maatgevend is:
Stap 2: 11 mei
Ook deze stap kan binnen het niveau 'zeer ernstig' worden gezet, zegt het kabinet. Het gaat vooral om het vergroten van de mogelijkheden buitenshuis, zoals het buiten sporten en het 'openen van doorstroomlocaties'. Daarnaast zouden bij stap 2 de accommodaties voor binnensport weer open moeten kunnen, net als die voor 'kunst- en cultuurbeoefening'.
Ten slotte gaat het om de beperkte openstelling van doorstroomlocaties binnen, om de exploitatie van culturele instellingen én om het toelaten van publiek bij professionele sportevenementen. Aan die laatste versoepelingen zitten een voorwaarde vast: de verplichte toegangstest. Dat zit nu nog in de testfase, maar vanaf stap 2 zouden elke dag tot 300.000 tests moeten worden afgenomen en vanaf stap 3 zelfs tot 400.000.
Stap 3: 26 mei
De derde fase hangt samen met het terugbrengen van het risiconiveau naar 'ernstig'. Thuis zouden dagelijks weer vier of meer mensen op bezoek mogen komen. De maximale groepsgrootte op publieke plekken gaat dan ook weer naar vier mensen of meer, en de groepsgrootte binnen gaat naar 30 personen of meer, afhankelijk van de oppervlakte van de locatie.
Horecagelegenheden zouden de deur weer mogen opendoen voor uit eten. Culturele instellingen mogen weer open en de voorwaarden voor binnen en buiten sporten worden verruimd.
Stap 4: 16 juni
Bij de vierde stap is het risiconiveau 'zorgelijk'. Ook hier zou de thuisbezoekregeling kunnen worden verruimd, 'van 4 naar 6 personen of ruimer', stelt het kabinet. Ook op andere plekken wordt de groepsgrootte verruimd.
Er komt weer meer ruimte voor de opening van horecagelegenheden, niet alleen voor eetgelegenheden, maar ook voor bijvoorbeeld cafés en 'overige horecagelegenheden'. Ook culturele instellingen krijgen meer armslag. Onder voorwaarden worden nu ook weer evenementen toegestaan.
Stap 5: 7 juli
Bij stap 5 is het risiconiveau 'waakzaam'. Ook hier worden de bezoekregelingen en de groepsgroottes opnieuw naar boven aangepast en krijgen horecagelegenheden en culturele instellingen meer armslag. Daarnaast worden alle binnen- en buitensporten weer toegestaan, zowel trainingen als wedstrijden, voor zowel volwassenen als kinderen. De mogelijkheden voor evenementen worden weer groter.
Voor stap 6, het eind van de basismaatregelen, heeft het kabinet dus nog geen tijdstip voorzien.
Nederland gaat vijf weken op slot, dit zijn alle nieuwe coronamaatregelen
"De rek is er echt uit. En dan moet het griepseizoen nog komen." Rutte noemde de maatregelen heftig, maar noodzakelijk. Tijdens de toespraak was hard geschreeuw en gefluit op de achtergrond te horen. De premier haalde uit naar het gedrag van deze demonstranten. "Het is geen griepvirus zoals de activisten hierbuiten denken."
5 procent van Nederlanders beschikt over corona-antistoffen
Deze informatie werd dinsdag gedeeld door minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) in de Stand van Zakenbrief (pdf). Het RIVM laat woensdag in een reactie weten dat het hier om een tussenrapportage gaat en dat de volledige resultaten eind deze maand worden gepubliceerd.
OMT adviseert kabinet: Kerst thuis met handvol gasten, liefst uit de buurt
Daarbij spreekt het OMT de voorkeur uit om met personen aan tafel te gaan die in dezelfde regio wonen. "De verwachting is dat mensen elkaar gaan opzoeken tijdens de feestdagen", schrijven de deskundigen woensdag. Het besluit om versoepelingen door te voeren tijdens Kerst en Oud en Nieuw is volgens het OMT een politieke keuze.
Gedeeltelijke lockdown: Dit zijn vanaf donderdag de maatregelen
Het algemene advies van het kabinet is om zoveel mogelijk thuis te blijven. "Ga dus in je eentje naar de supermarkt en niet winkelen voor de lol. Vraag jezelf steeds af: moet ik echt naar buiten?", aldus premier Mark Rutte.
Rutte: druk op ziekenhuizen en verpleeghuizen nog hoog
Volgens Rutte is de druk op zowel ziekenhuizen als verpleeghuizen nog hoog. Er is wel iets van lucht in het systeem maar overal is het beeld nog altijd heel heftig. Bijvoorbeeld operaties die voor tweede of derde keer worden uitgesteld en mensen die zich maar even niet melden bij de dokter als ze een klacht hebben die niet op corona lijkt. Tegen die laatste groep mensen zeg ik: neem contact op met de huisarts bij beginnende klachten. Voor jezelf maar ook voor de druk op de zorg. Begin deze maand kwamen er dagelijks zo’n tienduizend nieuwe meldingen van positieve tests binnen bij het RIVM. Het afgelopen etmaal waren dat er 4.320. Rutte: We willen dat dit er minder dan 1.200 per dag worden. Het zal nog lang duren voor er genoeg ruimte is voor reguliere zorg.
Voorlopig geen duidelijkheid over Kerst en de jaarwisseling
De Jonge: Als besmettingen blijven dalen, hopen we dat we half december een voorzichtige tussenstap kunnen nemen voor dingen die we zo graag willen doen. Juist dit jaar hebben we tijdens de donkere dagen behoefte aan extra aandacht voor elkaar en de mensen in onze omgeving. Vooral mensen die alleen zijn en zich eenzaam voelen. En dan helpt het als de kersttafel net iets groter is.