Als we thuis internetten zorgen we ervoor dat ons hele netwerk goed beveiligd is. We willen namelijk niet dat er iemand over onze digitale schouder met ons mee kan lezen. Onze wachtwoorden en waar we naar zoeken moeten geheim blijven. Logisch natuurlijk, maar buiten de deur zijn er voldoende hotspots en openbare netwerken waar we zonder nadenken op inloggen. Hoe veilig zijn deze netwerken eigenlijk?
Wat is hacken?
Hacken betekent dat iemand, een crimineel, met kwade bedoelingen inbreekt op iemands computer, smartphone, e-mailaccount, website of profielsite zoals Facebook. Dit wordt ook wel cybercrime genoemd. Ook proberen criminelen met phishing- of pharming-aanvallen betalingsgegevens te krijgen. Vaak worden deze gegevens verkregen via gehackte computers of websites.
De cijfers
Internetcriminelen kunnen op veel manieren achter de gegevens komen, maar het gebruik van openbare wifi netwerken maakt het de criminelen wel heel erg gemakkelijk. Het gebruik van een openbaar wifi netwerk is gewoon niet veilig.
Volgens het CBS (Centraal Bureau voor Statistiek) is in 2014 5,2 procent van de Nederlandse bevolking slachtoffer geweest van hacking (bron Veiligheidsmonitor CBS). Het Nationaal Cyber Security Centrum, een afdeling van het ministerie van Veiligheid en Justitie raadt dan ook af om op openbare plaatsen gebruik te maken van een publiek wifi netwerk. En als er dan toch gebruik gemaakt moet worden van een openbaar netwerk, vermijd dan financiële transacties en werkgerelateerde activiteiten.
Het gevaar van automatisch inloggen op openbaar wifi
Elke telefoon of laptop probeert automatisch in te loggen op een netwerk. En een netwerk waar al eens eerder op is ingelogd heeft dan de voorkeur. Het apparaat is continu aan het proberen in te loggen op (bekende) netwerken in de buurt. Ook wanneer je niet met je telefoon, tablet of laptop bezig bent, zal het apparaat regelmatig verbinding vragen met het internet, om bijvoorbeeld mail op te halen. Ook bepaalde apps maken regelmatig contact met het internet om informatie op te halen. Denk bijvoorbeeld aan apps die voor jou bijhouden of het gaat regenen.
Er zijn apparaatjes in de handel waarmee een hacker al het dataverkeer kan aflezen. Deze ‘antenne’ leest alle gegevens die verstuurd worden over een openbaar netwerk. Dus ook de gegevens van de netwerken waar de telefoon of computer naar op zoek is. Het apparaatje van de hacker kan zich nu gaan voordoen als een netwerk waar een telefoon naar op zoek is: een ‘bekend’ netwerk. De telefoon of computer denkt het netwerk te herkennen, maar logt in op het netwerk van de hacker. Op deze manier kan de hacker toegang krijgen tot wachtwoorden en financiële gegevens waarmee bankrekeningen geplunderd kunnen worden of identiteitsfraude kan worden gepleegd.
Inloggen op een ‘beveiligd’ publiek netwerk
Sommige bedrijven en instellingen geven als extra service een ‘beveiligd’ wifi netwerk. Er zijn bepaalde plaatsen waar veel ZZP'ers komen om op het ‘beveiligde’ netwerk te kunnen werken. De hacker kan ook dit omzeilen door in het apparaatje de naam van het netwerk te zetten. De werkende mensen denken nu ingelogd te zijn op het beveiligde netwerk, maar zijn eigenlijk ingelogd op het apparaatje van de hacker die al hun gegevens zo makkelijk kan verkrijgen.
Oude besturingssystemen
Hackers krijgen veel informatie binnen van de gehackte telefoontje en laptoppen. Zo zien ze niet alleen dataverkeer, maar ook de specificatie van de machines, het merk en de versie van het besturingssysteem. En dit laatste is hele interessante informatie voor de hackers: als het besturingssysteem niet de laatste versie is, is het voor een hacker een koud kunstje om op het internet beveiligingsbugs te vinden. En met deze informatie kun je vaak op redelijk eenvoudige wijze het hele apparaat overnemen.
Omleiden internetverkeer, DNS spoofing
Een hacker kan ook op deze manier het internetverkeer omleiden. Wanneer de gebruiker naar een bepaalde site gaat, bijvoorbeeld om te gaan internetbankieren, leidt de hacker de gebruiker om naar een door de hacker gebouwde site. De zelfgebouwde site lijkt sprekend op de originele site, zodat de gebruiker geen argwaan krijgt. De gebruiker zit echter niet op de officiële site, maar op de site die onder controle is van de hacker. In vakjargon heet dit DNS spoofing. Alle gegevens, waaronder gebruikersnamen en wachtwoorden, die de gebruiker op de site achterlaat, wordt door de hacker opgeslagen en kan mogelijk op een later tijdstip worden gebruikt.
Wanneer dit gebeurt, ben je vaak zelf verantwoordelijk voor de gevolgen. Banken hebben regels opgesteld voor veilig internetten. Een van de regels is: ‘Zorg voor een goede beveiliging van de apparatuur die u gebruikt voor uw bankzaken’. Wanneer je je niet aan deze regel houdt, vergoedt de bank waarschijnlijk de schade niet.
Wat is er aan te doen?
- Gebruik geen openbaar wifi netwerk: gebruik geen netwerk dat niet door jezelf beveiligd is. Ook een netwerk waarvan het lijkt dat het is beveiligd, bijvoorbeeld in een café of ziekenhuis, kan via een hacker lopen.
- Wanneer je toch gebruik wilt/moet maken van een publiek netwerk, voer dan geen persoonlijke gegevens, gebruikersnamen, wachtwoorden of financiële gegevens in. Zelfs sites waar het ‘slotje’ te zien is in de browser zijn niet altijd te vertrouwen.
- Zorg ervoor dat je telefoon of apparaat niet zelf contact gaat leggen met een netwerk. Zet je wifi uit.
- Laat je telefoon niet automatisch verbinding leggen met een ‘bekend’ netwerk. Het ‘bekende’ netwerk kan best van een hacker zijn die de naam misbruikt.
- Als je de beschikking hebt over een 3G of 4G netwerk, gebruik dan dit netwerk in plaats van openbare netwerken. Of creëer een eigen veilig netwerk met een draadloos G modem.
- Verander regelmatig je wachtwoord en gebruik niet op elke website hetzelfde wachtwoord: beheer je wachtwoorden.
- Gebruik VPN (virtual private network), Een VPN zet via een openbaar netwerk een regelrechte verbinding op met het (veilige) thuisnetwerk. Al het dataverkeer wordt nu versleuteld naar de server thuis verstuurd, waar het op een veilige manier het internet op gaat.
Wat is een Trojaans paard?
Er zijn verscheidene manieren waarop je computer besmet kan raken met een Trojaans paard. Dit kan bijvoorbeeld via een bijlage van een e-mail gebeuren. Trojaanse paarden zitten ook vaak in pornografisch materiaal verstopt, worden verspreid via chatprogramma’s en sluimeren in bestanden op torrent-netwerken. Vaak zul je als gebruiker niet direct merken dat je computer is geïnfecteerd door een Trojan horse. In alle discretie hebben kwaadwillenden toegang tot je bestanden terwijl jij niets merkt. De hackers die toegang krijgen tot je pc kunnen onder meer bestanden op je harde schijf kopiëren, bewerken en verwijderen.
Wat is een computervirus?
Zodra een virus zich succesvol heeft gekoppeld aan een document, programma of bestand, gebeurt er in eerste instantie niets. Mensen kunnen lange tijd een besmet bestand op hun computer hebben staan zonder dat er iets gebeurt. Pas wanneer het desbetreffende bestand wordt geopend of geactiveerd, wordt de code van het virus actief. Een virus moet dus door de gebruiker geactiveerd worden voordat er daadwerkelijke besmetting plaatsvindt (in tegenstelling tot een computerworm). Maar zodra het virus actief wordt, kan het andere computers op hetzelfde netwerk besmetten. Veel computervirussen kunnen allerlei nare handelingen uitvoeren op een computer. Denk daarbij aan het volgende:
Wat is een DDoS aanval?
Voor het uitvoeren van een DDoS-aanval moet een aanvaller controle krijgen over een netwerk van online machines. Computers en andere machines (zoals IoT-devices) zijn bijvoorbeeld geïnfecteerd met malware en veranderen elke computer in een bot (ook wel 'zombie' genaamd). De aanvaller heeft in dat geval op afstand controle over de groep bots, dat gezamenlijk een botnet genoemd wordt .
Wat is een computerworm?
Een computerworm hoeft niet geïnstalleerd te worden door een gebruiker. Vroeger werden computers geïnfecteerd door middel van floppydisks met een worm erop. Tegenwoordig gebeurt dit natuurlijk niet meer, maar soms worden nog wel USB-sticks gebruikt voor de eerste infectie. Worms komen tegenwoordig voornamelijk binnen via e-mails of schadelijke links.
10 tips om veilig te internetten
Gebruik een antivirusprogramma om je computer, tablet of mobiele telefoon te beschermen en schakel automatische updates in. Laat het antivirusprogramma daarnaast regelmatig je apparaten scannen op infecties.
Hoe beveiligt een VPN verbinding jouw informatie?
Iets wat iedereen tegenwoordig eigenlijk al weet is dat publieke draadloze netwerken zoals WIFI verbindingen gemakkelijk door kwaadwillenden gebruikt kunnen worden om gevoelige informatie van anderen te onderscheppen.