QR-code fraude: Wat is het en hoe voorkom je het?


QR-code fraude: Wat is het en hoe voorkom je het? | Mediafuze

QR-code fraude lijkt steeds populairder te worden onder criminelen. Door te zorgen dat jij een nep QR-code scant kunnen de criminelen bij jouw gegevens. De slachtoffers van dit type scam zijn vaak grote sommen geld kwijt. Hoog tijd dat we ons goed informeren over deze vorm van oplichting. Wat is een QR-code precies, wat zijn de trucs van deze criminelen en hoe kun je je tegen deze oplichterij wapenen?

Wat is een QR-code?

Een QR-code is een soort streepjescode die je gemakkelijk met je mobiele apparaat kunt uitlezen. QR staat hier voor Quick Response, dit omdat het scannen erg snel gaat. Je ziet QR-codes tegenwoordig overal, op reclamefolders, tijdschriften, visitekaartjes, en nog veel meer. Op de meeste smartphones staat standaard een QR-code app die de codes uit kan lezen. Door met deze app de QR-code te scannen kun je bijvoorbeeld direct een site met meer uitleg openen. Vaak worden QR-codes voor het gemak gebruikt omdat je op deze wijze snel een website kan openen en niet een ingewikkelde URL hoeft over te typen.

Hoe werkt QR-code fraude?

Er zijn verschillende manieren waarop criminelen QR-codes inzetten om mensen te belazeren. Hieronder kun je lezen over twee veelgebruikte trucs van (cyber)criminelen om nietsvermoedende burgers geld afhandig te maken via een QR-code.

De parkeerautomaat babbeltruc

Bij dit type QR-code fraude maakt de crimineel op straat contact met zijn slachtoffer. Middels een babbeltruc probeert hij het slachtoffer ervan te overtuigen om een QR-code op zijn telefoon te scannen. Dit is geen gewone QR-code, want door deze scan kan de crimineel vervolgens in de mobiele bankomgeving van zijn slachtoffer. Hier kan hij of zij vervolgens geld overmaken naar eigen bankrekeningen of bankrekeningen van zogenaamde katvangers.

Nu denk je misschien dat je nooit zomaar een QR-code bij iemand zou scannen, maar de gewiekste criminelen komen met een goed verhaal. Zo waren er recent criminelen actief in Rotterdam en Den Haag die mensen vroegen om te helpen omdat ze alleen contant geld hadden en de parkeerautomaat dit niet accepteerde. Ze vroegen mensen 5 euro over te maken middels een simpele QR-code scan, en gaven hen vervolgens 5 euro cash. Vervolgens waren de behulpzame burgers soms duizenden euro’s lichter.

De Marktplaatsmethode

QR-code fraude vindt niet alleen op straat plaats. Het is ook een probleem waar aanbieders op websites als Marktplaats mee te maken krijgen. Criminelen reageren dan enthousiast op iets dat je te koop aanbiedt. Ze zeggen het graag van je te willen kopen voor de vraagprijs. Het enige wat ze vragen is dat je een QR-code scant zodat ze zeker weten dat ze het geld naar het goede rekeningnummer overmaken. Maar zodra je dit doet is er niet veel meer van je bankrekening over.

Eerder was er een vergelijkbare truc populair waarbij je 1 eurocent moest overmaken om zo je bankrekening te controleren. Doe dit nooit! Veel websites als Marktplaats hebben een eigen systeem zoals gelijk-oversteken. Hierbij verloopt de transactie via de website en hoef je niemand jouw bankgegevens te geven. Hoewel ook deze methode misbruikt kan worden is de kans een heel stuk kleiner.

Hoe wapen ik me tegen QR-code fraude

Na het lezen van dit artikel zal je niet zomaar meer een QR-code van een vreemde scannen. Bewust zijn is de eerste stap om je te wapenen tegen cybercriminelen. Hieronder nog wat andere tips om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van QR-code fraude.

Onderbuikgevoel

Het klinkt misschien simpel, maar ga als het om QR-codes gaat af op je onderbuikgevoel. Wanneer iemand je op straat aanspreekt en vraagt een QR-code te scannen dan weet je nu dat dit mogelijk gevaarlijk is. De criminelen zijn er heel goed in om in te spelen op je behulpzaamheid en zullen vaak ook doen alsof er enige haast achter zit zodat je geen tijd hebt om lang na te denken. Voel je niet schuldig om gewoon weg te lopen als je het niet vertrouwt .

Mocht je twijfelen aan de echtheid van een QR-code op, bijvoorbeeld, een flyer dan is het in de regel ook verstandiger om de code niet te scannen. Het is misschien minder snel, maar wanneer je het niet vertrouwt kun je altijd handmatig naar de genoemde website gaan om meer informatie te krijgen.

Toch slachtoffer van QR-code fraude?

Mocht je ondanks deze tips toch slachtoffer worden van een dergelijke truc, bel dan direct je bank om je rekening tijdelijk te bevriezen. Verder is het altijd verstandig om aangifte te doen bij de politie. Het zal niet altijd gemakkelijk zijn om te achterhalen wie de daders zijn gezien deze criminelen er vaak alles aan doen om anoniem te blijven. Toch is aangifte doen belangrijk, omdat de politie op deze manier beter de schaal van het probleem in kaart kan brengen.

Mocht je op een site of app op deze manier benaderd worden, maak dan ook altijd een melding van het desbetreffende account. Zo kan de website het account blokkeren en voorkomen dat anderen ook slachtoffer worden.


Hoe maak ik veilig gebruik van openbare WiFi-netwerken?

Met een VPN (Virtual Private Network) leg je een beveiligde verbinding aan tussen jouw apparaat (computer, tablet en smartphone) en het internet. Je kunt dan gewoon gebruikmaken van openbare wifi, omdat je bent afgeschermd online. Een cybercrimineel kan dan niet zomaar bij de informatie die je ontvangt of verstuurt. Ook kun je dan Facebook, Twitter en andere websites gebruiken in landen waar deze zijn geblokkeerd.

Lees meer »

Wifispots van uw provider gebruiken

Op dit moment bieden Ziggo en KPN wifispots aan voor hun abonnees. Als u internet bij één van deze providers afneemt, dan hebt u thuis een kabelmodem. Dit modem levert bekabeld internet én een draadloos signaal (wifi). Hierdoor kunt u thuis verschillende apparaten draadloos verbinden met internet, zoals een pc, laptop, smartphone of tablet. Er geldt geen limiet voor het aantal apparaten dat u met internet kunt verbinden. Zo kunnen bijvoorbeeld uw gasten ook gebruikmaken van uw wifi-verbinding. Hiervoor hebben zij wel het juiste wachtwoord nodig, want de verbinding is beveiligd.

Lees meer »

Samsung-telefoon gebruiken als WiFi-hotspot

Samsung Galaxy S-telefoons tovert u snel om tot een persoonlijk wifi-netwerk met 3G- of 4G-snelheid. Dat betekent dat u op andere apparaten kunt internetten via de mobiele internetverbinding van de telefoon. Houd het verbruik wel goed in de gaten; de meeste mobiele abonnementen hebben een beperkte databundel.

Lees meer »

Internet delen op iPhone

Wilt u online op een apparaat waarop u geen internet hebt? En is er geen (beveiligde) wifi-verbinding? Deel dan de mobiele internetverbinding van de iPhone. Zet de persoonlijke hotspot-functie aan en verbind een tablet, laptop of computer met de telefoon. Door de mobiele internetverbinding ook op andere apparaten te gebruiken, is de databundel trouwens sneller op. Afhankelijk van het abonnement komen daar dan kosten bij of wordt de verbinding langzamer.

Lees meer »