QR-code fraude lijkt steeds populairder te worden onder criminelen. Door te zorgen dat jij een nep QR-code scant kunnen de criminelen bij jouw gegevens. De slachtoffers van dit type scam zijn vaak grote sommen geld kwijt. Hoog tijd dat we ons goed informeren over deze vorm van oplichting. Wat is een QR-code precies, wat zijn de trucs van deze criminelen en hoe kun je je tegen deze oplichterij wapenen?
Wat is een QR-code?
Een QR-code is een soort streepjescode die je gemakkelijk met je mobiele apparaat kunt uitlezen. QR staat hier voor Quick Response, dit omdat het scannen erg snel gaat. Je ziet QR-codes tegenwoordig overal, op reclamefolders, tijdschriften, visitekaartjes, en nog veel meer. Op de meeste smartphones staat standaard een QR-code app die de codes uit kan lezen. Door met deze app de QR-code te scannen kun je bijvoorbeeld direct een site met meer uitleg openen. Vaak worden QR-codes voor het gemak gebruikt omdat je op deze wijze snel een website kan openen en niet een ingewikkelde URL hoeft over te typen.
Hoe werkt QR-code fraude?
Er zijn verschillende manieren waarop criminelen QR-codes inzetten om mensen te belazeren. Hieronder kun je lezen over twee veelgebruikte trucs van (cyber)criminelen om nietsvermoedende burgers geld afhandig te maken via een QR-code.
De parkeerautomaat babbeltruc
Bij dit type QR-code fraude maakt de crimineel op straat contact met zijn slachtoffer. Middels een babbeltruc probeert hij het slachtoffer ervan te overtuigen om een QR-code op zijn telefoon te scannen. Dit is geen gewone QR-code, want door deze scan kan de crimineel vervolgens in de mobiele bankomgeving van zijn slachtoffer. Hier kan hij of zij vervolgens geld overmaken naar eigen bankrekeningen of bankrekeningen van zogenaamde katvangers.
Nu denk je misschien dat je nooit zomaar een QR-code bij iemand zou scannen, maar de gewiekste criminelen komen met een goed verhaal. Zo waren er recent criminelen actief in Rotterdam en Den Haag die mensen vroegen om te helpen omdat ze alleen contant geld hadden en de parkeerautomaat dit niet accepteerde. Ze vroegen mensen 5 euro over te maken middels een simpele QR-code scan, en gaven hen vervolgens 5 euro cash. Vervolgens waren de behulpzame burgers soms duizenden euro’s lichter.
De Marktplaatsmethode
QR-code fraude vindt niet alleen op straat plaats. Het is ook een probleem waar aanbieders op websites als Marktplaats mee te maken krijgen. Criminelen reageren dan enthousiast op iets dat je te koop aanbiedt. Ze zeggen het graag van je te willen kopen voor de vraagprijs. Het enige wat ze vragen is dat je een QR-code scant zodat ze zeker weten dat ze het geld naar het goede rekeningnummer overmaken. Maar zodra je dit doet is er niet veel meer van je bankrekening over.
Eerder was er een vergelijkbare truc populair waarbij je 1 eurocent moest overmaken om zo je bankrekening te controleren. Doe dit nooit! Veel websites als Marktplaats hebben een eigen systeem zoals gelijk-oversteken. Hierbij verloopt de transactie via de website en hoef je niemand jouw bankgegevens te geven. Hoewel ook deze methode misbruikt kan worden is de kans een heel stuk kleiner.
Hoe wapen ik me tegen QR-code fraude
Na het lezen van dit artikel zal je niet zomaar meer een QR-code van een vreemde scannen. Bewust zijn is de eerste stap om je te wapenen tegen cybercriminelen. Hieronder nog wat andere tips om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van QR-code fraude.
Onderbuikgevoel
Het klinkt misschien simpel, maar ga als het om QR-codes gaat af op je onderbuikgevoel. Wanneer iemand je op straat aanspreekt en vraagt een QR-code te scannen dan weet je nu dat dit mogelijk gevaarlijk is. De criminelen zijn er heel goed in om in te spelen op je behulpzaamheid en zullen vaak ook doen alsof er enige haast achter zit zodat je geen tijd hebt om lang na te denken. Voel je niet schuldig om gewoon weg te lopen als je het niet vertrouwt .
Mocht je twijfelen aan de echtheid van een QR-code op, bijvoorbeeld, een flyer dan is het in de regel ook verstandiger om de code niet te scannen. Het is misschien minder snel, maar wanneer je het niet vertrouwt kun je altijd handmatig naar de genoemde website gaan om meer informatie te krijgen.
Toch slachtoffer van QR-code fraude?
Mocht je ondanks deze tips toch slachtoffer worden van een dergelijke truc, bel dan direct je bank om je rekening tijdelijk te bevriezen. Verder is het altijd verstandig om aangifte te doen bij de politie. Het zal niet altijd gemakkelijk zijn om te achterhalen wie de daders zijn gezien deze criminelen er vaak alles aan doen om anoniem te blijven. Toch is aangifte doen belangrijk, omdat de politie op deze manier beter de schaal van het probleem in kaart kan brengen.
Mocht je op een site of app op deze manier benaderd worden, maak dan ook altijd een melding van het desbetreffende account. Zo kan de website het account blokkeren en voorkomen dat anderen ook slachtoffer worden.
Hoe praat je met je kind over de risico’s van het internet?
Het is niet altijd leuk om over internetveiligheid en privacy te praten. Sommige onderwerpen, bijvoorbeeld sexting, zijn lastig om aan te snijden. Zulke gesprekken zijn zowel voor je kind als voor jou ongemakkelijk. Dat is echter geen reden om het níét te doen. Voorkomen is nog altijd beter dan genezen, en je kind zal veel informatie over internetveiligheid via jou moeten krijgen. Er is immers geen vak op school dat hen leert wat ze beter wel op Snapchat kunnen delen en wat niet.
Wat is een hacker?
Een black hat hacker is iemand die de beveiliging en integriteit van computers of netwerken schendt met malicieuze intenties of voor persoonlijk gewin. Black hat hackers breken in op computersystemen met het doel om daar zelf voordeel uit te halen. Veelal worden hierbij andere personen of instanties gedupeerd. Black hat hackers voeden de stereotypische representatie van kwaadaardige hackers.
Wat is spyware?
Spyware wordt vaak gekoppeld aan andere programma’s. Zodra je een dergelijk programma downloadt en installeert, dan komt de spyware ook ongemerkt op je computer terecht. De spyware begint vervolgens met het verzamelen van informatie. Reclamemakers gebruiken deze informatie om zo gericht mogelijk te adverteren. Hoe meer men over jou weet, hoe beter de reclames afgestemd worden op jouw voorkeuren en behoeften.
Wat is adware?
Adware komt in verschillende vormen voor. Een groot deel van de adware toont advertenties in de applicatie. Vaak heb je als gebruiker de optie om een betaalde versie te nemen, waardoor er geen advertenties meer getoond worden (shareware). Een andere vorm van adware zijn programma’s die tijdens de installatie advertenties tonen.
Wat is een DDoS-aanval en hoe kan ik DDoS-aanvallen voorkomen?
In een wereld die steeds verder groeit en onderling verbonden raakt, kan het voor bedrijven erg moeilijk zijn om te anticiperen op een nieuwe aanval of een kwaadwillende activiteit. Hoewel veel ondernemingen nog steeds denken dat ze nooit het doelwit zullen worden van een kwaadaardige aanvaller, is de noodzaak om elk netwerk te beschermen tegen dit soort verstoringen nog nooit zo groot geweest.Enkele bekende voorbeelden van DDoS aanvallen zijn te vinden bij: 9292, Publeaks, Rabobank en DigiD. En recent nog ABN Amro en ING. Eén van de grootste DDoS aanvallen tot nu toe is van Nederlandse aard. Uitgevoerd door Cyberbunker.
10 tips om een phishing bericht te herkennen
Phishing berichten zijn vaak te herkennen aan een gemanipuleerde link. Meestal lijkt de (verwijzing) link in het phishing bericht helemaal valide, bijvoorbeeld www.mediafuze.nl. Wanneer de gebruiker met de cursor op de link gaat staan (dus niet klikken) komt de actuele hyperlink naar boven. In het geval dat de hyperlink naar een hele andere website verwijst, bijvoorbeeld www.installphishing.ru, kunt u beter contact opnemen met de afzender.