Als we thuis internetten zorgen we ervoor dat ons hele netwerk goed beveiligd is. We willen namelijk niet dat er iemand over onze digitale schouder met ons mee kan lezen. Onze wachtwoorden en waar we naar zoeken moeten geheim blijven. Logisch natuurlijk, maar buiten de deur zijn er voldoende hotspots en openbare netwerken waar we zonder nadenken op inloggen. Hoe veilig zijn deze netwerken eigenlijk?
Wat is hacken?
Hacken betekent dat iemand, een crimineel, met kwade bedoelingen inbreekt op iemands computer, smartphone, e-mailaccount, website of profielsite zoals Facebook. Dit wordt ook wel cybercrime genoemd. Ook proberen criminelen met phishing- of pharming-aanvallen betalingsgegevens te krijgen. Vaak worden deze gegevens verkregen via gehackte computers of websites.
De cijfers
Internetcriminelen kunnen op veel manieren achter de gegevens komen, maar het gebruik van openbare wifi netwerken maakt het de criminelen wel heel erg gemakkelijk. Het gebruik van een openbaar wifi netwerk is gewoon niet veilig.
Volgens het CBS (Centraal Bureau voor Statistiek) is in 2014 5,2 procent van de Nederlandse bevolking slachtoffer geweest van hacking (bron Veiligheidsmonitor CBS). Het Nationaal Cyber Security Centrum, een afdeling van het ministerie van Veiligheid en Justitie raadt dan ook af om op openbare plaatsen gebruik te maken van een publiek wifi netwerk. En als er dan toch gebruik gemaakt moet worden van een openbaar netwerk, vermijd dan financiële transacties en werkgerelateerde activiteiten.
Het gevaar van automatisch inloggen op openbaar wifi
Elke telefoon of laptop probeert automatisch in te loggen op een netwerk. En een netwerk waar al eens eerder op is ingelogd heeft dan de voorkeur. Het apparaat is continu aan het proberen in te loggen op (bekende) netwerken in de buurt. Ook wanneer je niet met je telefoon, tablet of laptop bezig bent, zal het apparaat regelmatig verbinding vragen met het internet, om bijvoorbeeld mail op te halen. Ook bepaalde apps maken regelmatig contact met het internet om informatie op te halen. Denk bijvoorbeeld aan apps die voor jou bijhouden of het gaat regenen.
Er zijn apparaatjes in de handel waarmee een hacker al het dataverkeer kan aflezen. Deze ‘antenne’ leest alle gegevens die verstuurd worden over een openbaar netwerk. Dus ook de gegevens van de netwerken waar de telefoon of computer naar op zoek is. Het apparaatje van de hacker kan zich nu gaan voordoen als een netwerk waar een telefoon naar op zoek is: een ‘bekend’ netwerk. De telefoon of computer denkt het netwerk te herkennen, maar logt in op het netwerk van de hacker. Op deze manier kan de hacker toegang krijgen tot wachtwoorden en financiële gegevens waarmee bankrekeningen geplunderd kunnen worden of identiteitsfraude kan worden gepleegd.
Inloggen op een ‘beveiligd’ publiek netwerk
Sommige bedrijven en instellingen geven als extra service een ‘beveiligd’ wifi netwerk. Er zijn bepaalde plaatsen waar veel ZZP'ers komen om op het ‘beveiligde’ netwerk te kunnen werken. De hacker kan ook dit omzeilen door in het apparaatje de naam van het netwerk te zetten. De werkende mensen denken nu ingelogd te zijn op het beveiligde netwerk, maar zijn eigenlijk ingelogd op het apparaatje van de hacker die al hun gegevens zo makkelijk kan verkrijgen.
Oude besturingssystemen
Hackers krijgen veel informatie binnen van de gehackte telefoontje en laptoppen. Zo zien ze niet alleen dataverkeer, maar ook de specificatie van de machines, het merk en de versie van het besturingssysteem. En dit laatste is hele interessante informatie voor de hackers: als het besturingssysteem niet de laatste versie is, is het voor een hacker een koud kunstje om op het internet beveiligingsbugs te vinden. En met deze informatie kun je vaak op redelijk eenvoudige wijze het hele apparaat overnemen.
Omleiden internetverkeer, DNS spoofing
Een hacker kan ook op deze manier het internetverkeer omleiden. Wanneer de gebruiker naar een bepaalde site gaat, bijvoorbeeld om te gaan internetbankieren, leidt de hacker de gebruiker om naar een door de hacker gebouwde site. De zelfgebouwde site lijkt sprekend op de originele site, zodat de gebruiker geen argwaan krijgt. De gebruiker zit echter niet op de officiële site, maar op de site die onder controle is van de hacker. In vakjargon heet dit DNS spoofing. Alle gegevens, waaronder gebruikersnamen en wachtwoorden, die de gebruiker op de site achterlaat, wordt door de hacker opgeslagen en kan mogelijk op een later tijdstip worden gebruikt.
Wanneer dit gebeurt, ben je vaak zelf verantwoordelijk voor de gevolgen. Banken hebben regels opgesteld voor veilig internetten. Een van de regels is: ‘Zorg voor een goede beveiliging van de apparatuur die u gebruikt voor uw bankzaken’. Wanneer je je niet aan deze regel houdt, vergoedt de bank waarschijnlijk de schade niet.
Wat is er aan te doen?
- Gebruik geen openbaar wifi netwerk: gebruik geen netwerk dat niet door jezelf beveiligd is. Ook een netwerk waarvan het lijkt dat het is beveiligd, bijvoorbeeld in een café of ziekenhuis, kan via een hacker lopen.
- Wanneer je toch gebruik wilt/moet maken van een publiek netwerk, voer dan geen persoonlijke gegevens, gebruikersnamen, wachtwoorden of financiële gegevens in. Zelfs sites waar het ‘slotje’ te zien is in de browser zijn niet altijd te vertrouwen.
- Zorg ervoor dat je telefoon of apparaat niet zelf contact gaat leggen met een netwerk. Zet je wifi uit.
- Laat je telefoon niet automatisch verbinding leggen met een ‘bekend’ netwerk. Het ‘bekende’ netwerk kan best van een hacker zijn die de naam misbruikt.
- Als je de beschikking hebt over een 3G of 4G netwerk, gebruik dan dit netwerk in plaats van openbare netwerken. Of creëer een eigen veilig netwerk met een draadloos G modem.
- Verander regelmatig je wachtwoord en gebruik niet op elke website hetzelfde wachtwoord: beheer je wachtwoorden.
- Gebruik VPN (virtual private network), Een VPN zet via een openbaar netwerk een regelrechte verbinding op met het (veilige) thuisnetwerk. Al het dataverkeer wordt nu versleuteld naar de server thuis verstuurd, waar het op een veilige manier het internet op gaat.
10 tips voor veilig internetgebruik
Waarschijnlijk het belangrijkste onderdeel van veilig internetgebruik is de virusscanner. Een virus kan grote ravage achterlaten op je computer. Daarnaast zijn er talloze toepassingen waarmee hackers, via een virus, toegang krijgen tot je computer of gegevens. Het nadeel is dat virusscanners je computer trager maken. Vind je snelheid belangrijk dan zijn er genoeg snelheidstests te vinden die verschillende scanners vergelijken. Lees ook regelmatig recensies van vernieuwde scanners. Echt veilig internetten doe je door de virusscanner automatisch te laten updaten. Want er komen altijd updates bij die nieuwe virussen aanpakken.
Zo houd jij het internet veilig voor je kind
Van een kindvriendelijke zoekmachine tot ouderlijk toezicht: er zijn heel veel manieren hoe jij het online surfen voor je zoon of dochter een stukje veiliger kan maken. Hieronder lichten wij een aantal hulpmiddelen uit.
Facebook gezichtsherkenning uitzetten: zo doe je dat!
Elke foto op Facebook kan op de achtergrond worden gescand en worden vergeleken met profielfoto’s en foto’s die van een naamtag zijn voorzien. De software die hiervoor wordt ingezet werkt steeds beter, waardoor niet alleen namen zijn te achterhalen, maar ook gelaatsuitdrukkingen kunnen worden geïnterpreteerd. Ongetwijfeld kan dit handig zijn. Maar het is natuurlijk ook een aantasting van je privacy. Het is dus verstandig om goed na te denken of je wel herkend wilt worden. Zo niet, dan is het verstandig om in je instellingen te duiken om het een en ander aan te passen. Het is goed je te realiseren dat een veranderde instelling wel zal voorkomen dat jouw naam wordt voorgesteld in tags, maar dat het scannen van je foto’s op de achtergrond volautomatisch door zal gaan.
7 tips om veilig te internetten
Kijk een beetje uit met klikken. Dat klinkt heel simpel, maar daar voorkom je de meeste problemen mee. Klik niet zomaar op linkjes in een e-mail, ook als ze specifiek aan jou zijn gericht.
Wat is mobiele malware?
Mobiele malware verschilt niet veel met malware voor computers en laptops. In beide gevallen is het voor cybercriminelen een manier om persoonlijke gegevens te ontfutselen. Via e-mail, sms en links op websites proberen ze malware op je apparaat te installeren, zodat ze achter je persoonlijke gegevens hopen te komen om bijvoorbeeld identiteitsfraude te kunnen plegen of geld van je bankrekening af te schrijven.
Wat kan me gebeuren als ik een openbaar wifi-netwerk gebruik?
Zodra je inlogt op een openbaar wifi-netwerk, kan een hacker heel eenvoudig toegang krijgen tot je apparaat en daardoor tot je persoonlijke en belangrijke gegevens. Want hackers hebben speciale apparatuur die een netwerk aanmaakt met de naam van het openbare wifi-netwerk, waar jouw apparaat vervolgens verbinding mee maakt. Jij merkt daar verder niets van, maar wat er gebeurt is dat je internet- en dataverkeer via het netwerk van de hacker gaat. Hij heeft vervolgens toegang tot heel veel gegevens op je apparaat. Die de hacker vervolgens kan gebruiken voor identiteitsfraude, om in te loggen op je e-mail of Facebook-account, voor het onderscheppen van DigiD-accounts of bijvoorbeeld het aanpassen van transactiegegevens van online bankieren. Je kunt de risico’s beperken.