QR-code fraude lijkt steeds populairder te worden onder criminelen. Door te zorgen dat jij een nep QR-code scant kunnen de criminelen bij jouw gegevens. De slachtoffers van dit type scam zijn vaak grote sommen geld kwijt. Hoog tijd dat we ons goed informeren over deze vorm van oplichting. Wat is een QR-code precies, wat zijn de trucs van deze criminelen en hoe kun je je tegen deze oplichterij wapenen?
Wat is een QR-code?
Een QR-code is een soort streepjescode die je gemakkelijk met je mobiele apparaat kunt uitlezen. QR staat hier voor Quick Response, dit omdat het scannen erg snel gaat. Je ziet QR-codes tegenwoordig overal, op reclamefolders, tijdschriften, visitekaartjes, en nog veel meer. Op de meeste smartphones staat standaard een QR-code app die de codes uit kan lezen. Door met deze app de QR-code te scannen kun je bijvoorbeeld direct een site met meer uitleg openen. Vaak worden QR-codes voor het gemak gebruikt omdat je op deze wijze snel een website kan openen en niet een ingewikkelde URL hoeft over te typen.
Hoe werkt QR-code fraude?
Er zijn verschillende manieren waarop criminelen QR-codes inzetten om mensen te belazeren. Hieronder kun je lezen over twee veelgebruikte trucs van (cyber)criminelen om nietsvermoedende burgers geld afhandig te maken via een QR-code.
De parkeerautomaat babbeltruc
Bij dit type QR-code fraude maakt de crimineel op straat contact met zijn slachtoffer. Middels een babbeltruc probeert hij het slachtoffer ervan te overtuigen om een QR-code op zijn telefoon te scannen. Dit is geen gewone QR-code, want door deze scan kan de crimineel vervolgens in de mobiele bankomgeving van zijn slachtoffer. Hier kan hij of zij vervolgens geld overmaken naar eigen bankrekeningen of bankrekeningen van zogenaamde katvangers.
Nu denk je misschien dat je nooit zomaar een QR-code bij iemand zou scannen, maar de gewiekste criminelen komen met een goed verhaal. Zo waren er recent criminelen actief in Rotterdam en Den Haag die mensen vroegen om te helpen omdat ze alleen contant geld hadden en de parkeerautomaat dit niet accepteerde. Ze vroegen mensen 5 euro over te maken middels een simpele QR-code scan, en gaven hen vervolgens 5 euro cash. Vervolgens waren de behulpzame burgers soms duizenden euro’s lichter.
De Marktplaatsmethode
QR-code fraude vindt niet alleen op straat plaats. Het is ook een probleem waar aanbieders op websites als Marktplaats mee te maken krijgen. Criminelen reageren dan enthousiast op iets dat je te koop aanbiedt. Ze zeggen het graag van je te willen kopen voor de vraagprijs. Het enige wat ze vragen is dat je een QR-code scant zodat ze zeker weten dat ze het geld naar het goede rekeningnummer overmaken. Maar zodra je dit doet is er niet veel meer van je bankrekening over.
Eerder was er een vergelijkbare truc populair waarbij je 1 eurocent moest overmaken om zo je bankrekening te controleren. Doe dit nooit! Veel websites als Marktplaats hebben een eigen systeem zoals gelijk-oversteken. Hierbij verloopt de transactie via de website en hoef je niemand jouw bankgegevens te geven. Hoewel ook deze methode misbruikt kan worden is de kans een heel stuk kleiner.
Hoe wapen ik me tegen QR-code fraude
Na het lezen van dit artikel zal je niet zomaar meer een QR-code van een vreemde scannen. Bewust zijn is de eerste stap om je te wapenen tegen cybercriminelen. Hieronder nog wat andere tips om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van QR-code fraude.
Onderbuikgevoel
Het klinkt misschien simpel, maar ga als het om QR-codes gaat af op je onderbuikgevoel. Wanneer iemand je op straat aanspreekt en vraagt een QR-code te scannen dan weet je nu dat dit mogelijk gevaarlijk is. De criminelen zijn er heel goed in om in te spelen op je behulpzaamheid en zullen vaak ook doen alsof er enige haast achter zit zodat je geen tijd hebt om lang na te denken. Voel je niet schuldig om gewoon weg te lopen als je het niet vertrouwt .
Mocht je twijfelen aan de echtheid van een QR-code op, bijvoorbeeld, een flyer dan is het in de regel ook verstandiger om de code niet te scannen. Het is misschien minder snel, maar wanneer je het niet vertrouwt kun je altijd handmatig naar de genoemde website gaan om meer informatie te krijgen.
Toch slachtoffer van QR-code fraude?
Mocht je ondanks deze tips toch slachtoffer worden van een dergelijke truc, bel dan direct je bank om je rekening tijdelijk te bevriezen. Verder is het altijd verstandig om aangifte te doen bij de politie. Het zal niet altijd gemakkelijk zijn om te achterhalen wie de daders zijn gezien deze criminelen er vaak alles aan doen om anoniem te blijven. Toch is aangifte doen belangrijk, omdat de politie op deze manier beter de schaal van het probleem in kaart kan brengen.
Mocht je op een site of app op deze manier benaderd worden, maak dan ook altijd een melding van het desbetreffende account. Zo kan de website het account blokkeren en voorkomen dat anderen ook slachtoffer worden.
10 tips voor veilig internetgebruik
Waarschijnlijk het belangrijkste onderdeel van veilig internetgebruik is de virusscanner. Een virus kan grote ravage achterlaten op je computer. Daarnaast zijn er talloze toepassingen waarmee hackers, via een virus, toegang krijgen tot je computer of gegevens. Het nadeel is dat virusscanners je computer trager maken. Vind je snelheid belangrijk dan zijn er genoeg snelheidstests te vinden die verschillende scanners vergelijken. Lees ook regelmatig recensies van vernieuwde scanners. Echt veilig internetten doe je door de virusscanner automatisch te laten updaten. Want er komen altijd updates bij die nieuwe virussen aanpakken.
Zo houd jij het internet veilig voor je kind
Van een kindvriendelijke zoekmachine tot ouderlijk toezicht: er zijn heel veel manieren hoe jij het online surfen voor je zoon of dochter een stukje veiliger kan maken. Hieronder lichten wij een aantal hulpmiddelen uit.
Facebook gezichtsherkenning uitzetten: zo doe je dat!
Elke foto op Facebook kan op de achtergrond worden gescand en worden vergeleken met profielfoto’s en foto’s die van een naamtag zijn voorzien. De software die hiervoor wordt ingezet werkt steeds beter, waardoor niet alleen namen zijn te achterhalen, maar ook gelaatsuitdrukkingen kunnen worden geïnterpreteerd. Ongetwijfeld kan dit handig zijn. Maar het is natuurlijk ook een aantasting van je privacy. Het is dus verstandig om goed na te denken of je wel herkend wilt worden. Zo niet, dan is het verstandig om in je instellingen te duiken om het een en ander aan te passen. Het is goed je te realiseren dat een veranderde instelling wel zal voorkomen dat jouw naam wordt voorgesteld in tags, maar dat het scannen van je foto’s op de achtergrond volautomatisch door zal gaan.
7 tips om veilig te internetten
Kijk een beetje uit met klikken. Dat klinkt heel simpel, maar daar voorkom je de meeste problemen mee. Klik niet zomaar op linkjes in een e-mail, ook als ze specifiek aan jou zijn gericht.
Wat is mobiele malware?
Mobiele malware verschilt niet veel met malware voor computers en laptops. In beide gevallen is het voor cybercriminelen een manier om persoonlijke gegevens te ontfutselen. Via e-mail, sms en links op websites proberen ze malware op je apparaat te installeren, zodat ze achter je persoonlijke gegevens hopen te komen om bijvoorbeeld identiteitsfraude te kunnen plegen of geld van je bankrekening af te schrijven.
Wat kan me gebeuren als ik een openbaar wifi-netwerk gebruik?
Zodra je inlogt op een openbaar wifi-netwerk, kan een hacker heel eenvoudig toegang krijgen tot je apparaat en daardoor tot je persoonlijke en belangrijke gegevens. Want hackers hebben speciale apparatuur die een netwerk aanmaakt met de naam van het openbare wifi-netwerk, waar jouw apparaat vervolgens verbinding mee maakt. Jij merkt daar verder niets van, maar wat er gebeurt is dat je internet- en dataverkeer via het netwerk van de hacker gaat. Hij heeft vervolgens toegang tot heel veel gegevens op je apparaat. Die de hacker vervolgens kan gebruiken voor identiteitsfraude, om in te loggen op je e-mail of Facebook-account, voor het onderscheppen van DigiD-accounts of bijvoorbeeld het aanpassen van transactiegegevens van online bankieren. Je kunt de risico’s beperken.