Na kritiek van de Raad van State heeft het kabinet er toch voor gekozen de avondklok in de coronawet op te nemen. Die wet valt weer onder de wet publieke gezondheid. Na de uitspraak van de rechter gisteren dat de avondklok niet voldoende juridisch onderbouwd is, kwam het ministerie van Justitie met een spoedwetje.
De belangrijkste adviseur van het kabinet drong er opnieuw op aan de maatregel toch in de coronawet op te nemen. Daar is uiteindelijk ook voor gekozen.
Zeer spoedeisende maatregelen
Overigens waarschuwde de Raad van State (RvS) bij de vorige avondklokregeling al dat deze beter in de coronawet past. De speciale Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg) die hier eerder voor was gebruikt, is er eigenlijk alleen voor zeer spoedeisende maatregelen.
Dat de avondklok eerst nog door de Tweede Kamer is besproken en pas dagen later officieel van kracht werd, komt niet overeen met het doel van die wet, zei de rechter dinsdag ook.
Haast
Na een eerdere vraag van de RvS waarom de klok niet als spoedwetswijziging in de coronawet was opgenomen, zei Grapperhaus dat dit soort wetstrajecten 'vanwege de haast waarmee deze afgerond moeten worden, niet de beste garanties voor een weloverwogen proces en resultaat' geven.
Bij andere coronamaatregelen is soms wel voor spoedwetgeving gekozen, maar dat was volgens de minister niet omdat dat 'het beste middel was, maar simpelweg omdat dat het enige middel was'. Volgens het kabinet werkte de Wbbbg wel als goede wet om de avondklok in vast te leggen.
Waarom proportioneel
Ook in de toelichting op de nieuwe spoedwet ontbrak nogal wat, oordeelde de Raad van State. Het kabinet had veel uitgebreider moeten aangeven waarom de avondklok, die het kabinet zelf een zeer ingrijpende maatregel noemt, proportioneel is. "De OMT-adviezen kunnen vanzelfsprekend daarbij een belangrijke rol spelen, maar de uiteindelijke afweging kan, gelet op de andere ook in het geding zijnde belangen, niet uitsluitend op die adviezen zijn gebaseerd", schrijft de Raad van State.
De uitleg van de wet betrof 'geen actuele en zelfstandig leesbare afweging' tussen de strijd tegen corona en de grond- en vrijheidsrechten die mogelijk door de avondklok worden beperkt.
De Raad van State moest een spoedadvies uitbrengen over de wet, die de 'Tijdelijke wet beperking vertoeven in de openlucht covid-19' is genoemd.
Ten overvloede
Justitieminister Ferd Grapperhaus en premier Mark Rutte benadrukten na het vonnis van de rechtbank in Den Haag dat ze de avondklok 'ten overvloede' vastleggen in de spoedwet. Het kabinet houdt vol dat de juridische onderbouwing van de avondklok wel degelijk deugde.
Vrijdag dient het hoger beroep in de zaak.
Wat mag wel en wat mag niet? De nieuwe coronamaatregelen op een rij
Vanaf volgende week maandag gaan de middelbare scholen weer open. Wel onder strikte voorwaarden. Leerlingen moeten minimaal een dag per week naar school en meer indien verantwoord. Ook zijn ze verplicht mondkapjes te dragen en anderhalve meter afstand te houden. Wie klachten heeft, moet zich laten testen en bij een positieve test in quarantaine. Ook mbo-instellingen gaan gedeeltelijk open. Alle leerlingen op alle niveaus mogen een dag in de week naar school.
Avondklok verlengd tot 15 maart, begin maart nieuw besluit
Demissionair premier Mark Rutte en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge zullen dat volgens de bronnen dinsdagavond bekendmaken.
Kappers en scholen onder strikte voorwaarden weer open, winkelen op afspraak
Het lijkt erop dat in elk geval de middelbare scholen vanaf maandag 1 maart weer deels opengaan. Het zou gaan om een aantal dagen per week. Hoe dat er precies uit gaat zien, is nog onduidelijk. Ook MBO'ers zouden weer gedeeltelijk naar school kunnen en vooral voor jongeren zouden er ruimere mogelijkheden komen om te sporten.
Avondklok blijft gewoon: ook Eerste Kamer stemt in met spoedwet
In de senaat klonk veel kritiek op de juridische onderbouwing door het kabinet, maar er tekende zich gedurende dag toch een ruime meerderheid af.
Hof doet over week uitspraak in avondklokzaak • Rechter wil 'grondig' kijken
De rechtbank in Den Haag zette dinsdag een streep door de avondklok en oordeelde dat die uitspraak direct ingaat. Volgens de Haagse rechtbank waren daar twee redenen voor. Zo vond de rechter de wet die de avondklok mogelijk moest maken ongeschikt, omdat er een soort noodwet voor is gebruikt door het kabinet. Ook vond de rechter dat onvoldoende is aangetoond dat er noodzaak voor de avondklok is.
Hoger beroep avondklok: Grote kans dat kabinet gelijk krijgt van gerechtshof
De avondklok werd door het kabinet ingesteld op basis van een noodwet, waarin staat dat een kabinet in noodgevallen regels kan invoeren zonder overleg met de Tweede en de Eerste Kamer. De rechtbank oordeelde dinsdag dat de avondklok geen maatregel was waarmee niet kan worden gewacht, 'zoals bijvoorbeeld het geval is bij een dijkdoorbraak'.