Het kabinet kondigde gisteren al een pakket maatregelen aan tegen de verspreiding van het coronavirus, waarvan de avondklok de meest in het oog springende is: sinds de Tweede Wereldoorlog is de maatregel niet meer in gebruik geweest. Het voorstel moest alleen nog door de Tweede Kamer worden aangenomen, en die is kritisch.
Toch komt de avondklok er vanaf zaterdag, alleen een half uurtje later: een meerderheid van de Kamer steunde het voorstel van D66 om de regel pas om 21.00 uur in te laten gaan. De eindtijd van 04.30 uur blijft zoals die is.
De avondklok roept veel vragen op, ook bij onze lezers en volgers op social media. De belangrijkste vragen en antwoorden:
Voor wie gelden er uitzonderingen?
Je mag alleen naar buiten als het noodzakelijk is, zo staat op de site van de Rijksoverheid met alle maatregelen. Voor mensen die van hun werkgever de straat op moeten, is een uitzondering gemaakt op de avondklok. Zij moeten een Werkgeversverklaring avondklok bij zich dragen, waarin staat dat hun werk buitenshuis essentieel is voor het bedrijf. De werkgever bepaalt zelf of dat wel of niet nodig is, de overheid komt daarbij niet aan te pas voor een beoordeling.
Zo'n werkgeversverklaring hoeft niet uitgeprint te worden, maar kan ook digitaal getoond worden vanaf een tablet of smartphone.
Ook om de hond uit te laten mag je na 21.00 uur nog in je eentje buiten zijn. Hetzelfde geldt om van en naar het buitenland te reizen, om naar een uitvaart te gaan of om een hulpbehoevend mens of dier te helpen. Over examens in het hoger onderwijs was even twijfel, maar die vallen nu ook onder de uitzonderingen.
Tenslotte mag je na 21.00 uur ook nog de straat op als je daartoe bent opgeroepen door een rechter of officier van justitie. Dit moet je wel kunnen aantonen. En ook voor gasten in een tv-programma dat live wordt uitgezonden, worden uitzonderingen gemaakt.
De volledige lijst uitzonderingen vind je hier. In sommige gevallen moet je een ingevulde 'eigen verklaring' bij je hebben. Bij het uitlaten van de hond of voor een een calamiteit hoeft dat niet.
Kan ik nog naar de winkel, of eten laten bezorgen?
Supermarkten en afhaallocaties van horeca moeten de deuren sluiten rond 20.15 uur. Bezorgers van maaltijden mogen wel eten rondbrengen, mits ze een verklaring van hun werkgever kunnen laten zien.
Wat voor straf staat er op overtreding, en wordt er gehandhaafd?
Als je toch de straat op gaat zonder geldige reden, kan de politie je een boete geven van 95 euro. Daarop wordt ook direct gehandhaafd, zei premier Rutte gisteren tijdens de persconferentie. Er is dus geen gedoogbeleid in de eerste paar dagen. Als je zelf een werkgeversverklaring in elkaar knutselt, waarschuwde Rutte, wordt dat gezien als fraude. Daar staat een hogere straf op.
Is zo'n avondklok niet in strijd met de grondwet?
Zo'n recht staat helemaal niet in onze grondwet, zegt hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans. Het staat wel in het 'Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten' uit 1966, waarvan Nederland een van de ondertekenaars is. Artikel 12 daarvan benadrukt het 'recht op vrije verplaatsing en vrije vestiging'.
Maar, zegt Voermans, "dat IVBPR-verdrag stelt ook dat het kan worden beperkt om bijvoorbeeld de openbare orde te beschermen, of de volksgezondheid. Als je maar een goed verhaal hebt, en het proportioneel is, dan kan het.
Eind april versoepelingen horeca, winkels en onderwijs
Er is nu een concept-openingsplan voorgelegd aan deskundigen om in vijf tot zes stappen te versoepelen naar een zomer zonder coronamaatregelen. In de zomerperiode is het doel dat geen coronamaatregelen gelden of alleen nog de basismaatregelen, zoals het afstand houden, handen wassen en thuisblijven bij klachten.
Dit is waarom er een prikstop is van het AstraZeneca-vaccin
Er zijn zorgen over bijwerkingen van het AstraZeneca-vaccin, vanwege meerdere meldingen van ernstige trombose in combinatie met een tekort aan bloedplaatjes bij mensen die net gevaccineerd waren.
EMA komt met oordeel over mogelijk verband AstraZeneca-vaccin en trombose
In Europa zijn enkele tientallen meldingen binnengekomen over mensen die kort nadat ze het vaccin van AstraZeneca kregen de zeldzame vorm van trombose ontwikkelden. Zo'n twintig miljoen Europeanen hebben het AstraZeneca-vaccin inmiddels ontvangen.
Minder ziekenhuisbedden beschikbaar omdat personeel oververmoeid thuiszit
Op de intensivecareafdelingen van bijvoorbeeld het UMCG in Groningen zit 14 procent van het personeel ziek thuis. "Normaal gesproken ligt dat tussen de 6 en 8 procent", zegt Ate van der Zee, voorzitter van het Acute Zorgnetwerk Noord Nederland.
Viruswaarheid verliest hoger beroep: invoering avondklok was in orde
Dat hoger beroep heeft de Staat gewonnen. Het hof oordeelt dat de juridische onderbouwing voor de avondklok wel degelijk in orde was.
Dit zijn de nieuwe coronamaatregelen (en de regels die blijven gelden)
"We komen nu in een fase terecht waarin we bereid zijn wat meer risico te nemen", zei Rutte. De verruimingen zijn volgens de premier alleen mogelijk als iedereen zich aan de basismaatregelen houdt, zoals handen wassen, zo veel mogelijk thuiswerken en mondkapjes dragen waar nodig.